ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Alaska’da tarihi zirve için bir araya geldi.
Görüşmede başta Ukrayna krizinin çözümü olmak üzere ikili ilişkiler ile bölgesel ve uluslararası meseleler ele alındı.
Zirve çok sayıda gazeteci tarafından izlendi. ABD’li gazetecilerin Putin’e havaalanından itibaren sert sorular yöneltmesi, Zelenski’nin Beyaz Saray’da, bir gazeteci tarafından sert sözlerle eleştirilmesine benzetildi.
Rus basını Putin’in vücut dile üzerinden yorumlar yaptı, Rus liderin Trump’ın sert el sıkışması, kendisine çekmesi gibi “taktiklerini” yutmadığını yazdı. Rus medyasında liderlerin hereketleri, yürüyüşleri, el hareketleri üzerinden yorumlar yapıldı.
Trump ve Putin aynı araca bindi. GÖRÜŞMEDEN NOTLAR
– Putin Trump’ın arabasına bindi, soluna oturdu.
– Kırmızı halı, F-35’lerin arasına serildi.
– Trump’ın Putin’in aracına daveti önceden planlanmış gibiydi. Putin itiraz etmedi.
– İki lider kırmızı halıda yürürken ABD’nin B2 bombardıman uçağı alçak uçuş yaptı. Zamanlama dikkat çekti.
-Görüşme yaklaşık 3 saat sürdü.
-Görüşmenin ardından konuşan iki lider de, “İyi ve yapıcı bir görüşme” mesajını verdi.
-Görüşmeden Ukrayna için anlaşma mesajı çıkmadı.
– İki liderin toplantı öncesi ve ortak basın toplantısında, arka planda “Pursuing Peace” yazısı dikkat çekti. “Barışın peşinden gitmek” anlamına gelen bu deyim, zirvenin sloganı.
02.05 – TRUMP: ÇOK YAPICI GÖRÜŞME GERÇEKLEŞTİRDİK
ABD Başkanı Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski’yi arayacağını söyledi.
Trump, “Anlaşma yapmak, bu işi bir an önce bitirmek istiyoruz. Son derece anlamlı ve yapıcı bir görüşme gerçekleştirdik. Henüz tam olarak anlaşamadığımız birkaç önemli konu da var, ancak bazı ilerlemeler kaydettik. Anlaşma sağlanana kadar anlaşma olmamıştır.” dedi.
Putin’in bir sonraki görüşme için Moskova’yı işaret etmesine Trump, “Eleştiri alabilirim ama olabilir.” yanıtını verdi.
01.55 – PUTİN: GÖRÜŞME GÜZEL GEÇTİ
Ortak basın toplantısında ilk olarak Putin konuşmaya başladı. Putin, “Görüşmemiz yapıcı ve karşılıklı saygı çerçevesindeydi” dedi.
“Bu savaşa son vermek her iki hakın yararına” diyen Putin, “Son yıllar Soğuk Savaş’tan beri en kötü dönemdi. Eninde sonunda bu durumu düzeltmemiz gerekiyor. Bu noktada devlet başkanları arasındaki görüşme çoktan yapılması gerekiyordu. Başkan Trump’ın Ukrayna çatışmasının çözülmesi için çabaları son derece kıymetli. Ukrayna ulusu bir kardeş ulustur. Bu savaşa son vermek her iki hakın yararına. Çatışmanın temel sebeplerini ortadan kaldırmamız gerekiyor. Doğal olarak Ukrayna’nın güzenliğini de sağlamamız lazım. Kiev ve Avrupa ülkeleri umarız süreci sabote etmez.” ifadelerini kullandı.
Putin, Trump’ın “Ben olsaydım savaş çıkmazdı” ifadesine de katıldığını belirtti.
01.15 – GÖRÜŞME SONA ERDİ
İki liderin ortak basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor.
22.30 – GÖRÜŞME BAŞLADI
Trump ve Putin’in tarihi görüşmesi başladı.
Görüşme öncesinde gazetecilere poz veren Putin ve Trump, “Bugün anlaşabilecek misiniz?” sorusunu yanıtsız bıraktı.
Trump, “Teşekkürler” demekle yetindi.
22.10 – TRUMP VE PUTİN UÇAKTAN İNDİ
Trump ve Putin aynı anda uçaktan inerek yıllar sonra bir araya geldi.
İki lider, uçaktan indikten sonra birbirlerini selamladı ve kırmızı halıda beraber yürüdü.
Poz verirken bir kadın muhabir, “Sayın Putin, Ukrayna’yı hafife mi alıyorsunuz? Sivilleri öldürmeyi bırakacak mısınız?” diye sordu.
Putin elini kulağına götürerek “Duymuyorum” işareti yaptı.
Aynı araca binen Trump ve Putin, daha sonra üsten ayrıldı.
22.05 – ABD MEDYASINDAN YAPTIRIM İDDİASI
21.55 – PUTİN ALASKA’YA ULAŞTI
21.30 – “GÖRÜŞMEYE HEYETLERDEN İKİŞER KİŞİ KATILACAK”
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Trump ile Putin arasındaki görüşmeye heyetlerden ikişer kişi katılacağı belirtildi.
Görüşmeye ABD heyetinden Dışişleri Bakanı Rubio ve Özel Temsilci Witkoff katılacak.
Rus heyetinden ise Putin’e Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ve Kremlin danışmanı Uşekov eşlik edecek.
21.20 – TRUMP ALASKA’YA ULAŞTI
ABD Başkanı Trump’ın uçağı Alaska’ya indi.
Rus hükümet uçağı da Alaska’ya ulaştı. Ancak Putin’in uçakta olup olmadığı bilinmiyor.
PUTİN, ABD-SSCB ANITINI ZİYARET ETTİ
Putin, Trump ile ABD’nin Alaska eyaletinde gerçekleştireceği görüşme öncesinde Rusya’nın doğusundaki Magadan şehrine gitti.
Putin, 2. Dünya Savaşı döneminde ABD ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) arasındaki askeri işbirliğini temsil eden ve Alaska-Sibirya hava yolunda hayatını kaybeden Sovyet askerleri anısına inşa edilen Alaska-Sibirya Kahramanları Anıtı’na çelenk bıraktı. Putin, daha sonra Alaska’daki görüşmeye katılmak üzere yola çıktı.
TRUMP: GÖRÜŞMEDEN SONUÇ ÇIKACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM
Alaska’ya giderken uçakta konuşan Amerikan Başkanı, Putin’in savaşın kendisine güç sağlandığını düşündüğünü söyledi. Aslında bunun ona zarar verdiğini belirtti.
Trump, zirveden “bir şeyler çıkacağını” düşündüğünü belirterek, Rusya ile iş yapılmasının savaş sona ermeden mümkün olmayacağını vurguladı.
Bir muhabirin, “Toprak takası masada olacak mı” sorusu üzerine Trump, “Bunu görüşeceğiz ama bunun kararını Ukrayna’ya bırakacağım” dedi.
Trump, güvenlik garantilerinin Avrupa ile birlikte mümkün olduğunu da belirtti.
Trump, “Ateşkes istiyorum, bugün sağlanmazsa mutsuz olurum” ifadelerini kullandı.
Görüşmede bir anlaşmazlık yaşanması ihtimalini de değerlendiren Trump, “Eğer işler yolunda gitmezse hızla eve dönerim. Çekip giderim” dedi.
LAVROV’DAN TİŞÖRTLÜ MESAJ
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Devlet Başkanı Vladimir Putin’den önce Alaska’ya gitti.
Lavrov, zirvenin yapılacağı Anchorage’ta, üzerinde SSCB yani “Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği” yazılı sweatshirt’le görüntülendi.
Sovyetler Birliği’nin dağılmasının üzerinden 34 yıl geçti. Peki Lavrov, tam da zirve günü, 34 yıl önce yıkılan devletin adını üzerinde taşıyarak ne mesaj vermek istedi? Öncelikle Sovyetler Birliği, bugün artık Rusya sınırları içinde yer almayan 15 Cumhuriyetten oluşuyordu. Ukrayna da o Sovyetler Cumhuriyetlerinden biriydi.
Rusya’nın, özellikle Putin’in imparatorluk hayali olduğu biliniyor. Rusya’yı eski gücüne kavuşturmak istediği aşikar. SSCB tişörtü de bunun bir ifadesi. Ayrıca Sovyetler Birliği döneminde iki kutuplu bir dünya düzeni vardı. Sovyetler Birliği, komünist rejimleri temsilen o düzenin iki kutbundan biriydi. O dönemde Sovyetler Birliği ile Amerika Birleşik Devletleri iki kutup yani eşit güç olarak masaya oturuyordu.
Lavrov, Trump-Putin zirvesini, iki eşit gücün buluşması olarak gördüğünü dolaylı olarak ifade etti.
ZELENSKİ: SAVAŞI SONA ERDİRME ZAMANI GELDİ
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ise, “Savaşı sona erdirme zamanı geldi ve Rusya gerekli adımları atmalı. ABD’ye güveniyoruz. Her zaman olduğu gibi, olabildiğince üretken bir şekilde çalışmaya hazırız” dedi.
