Hazal Yalın
Haftanın haberlerinde Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikail Cabbarov’un Türkiye’ye Azerbaycan yatırımlarıyla ilgili demeci dikkat çekiyor. Yıl kapanırken turizm şirketlerinin bilançoları da ortaya çıkıyor; Rusya’dan turist destinasyonlarında Türkiye’nin yerinin sarsılmadığı, dahası, artan fiyatlara rağmen Rusya vatandaşlarının iç ve dış turizmde rezervasyonlarının arttığı anlaşılıyor. EADaily’nin AB’nin Ukrayna ile üyelik görüşmelerini başlatma kararı ve Orbán’ın manevralarına dair yazısı dikkat çekici. Ancak bu hafta bizi belki de en çok ilgilendiren haber, Rusya Çalışma Bakanlığı’nın Rusya’da istihdam edilebilecek yabancı meslek sahipleriyle ilgili yeni liste düzenlemesi. İzvestiya bunu incelemiş. Son yazı, Komünist Partisi’nin yayınladığı Pravda’da uzunca bir mülakatına yer verilen Kırgızistan Komünistleri Partisi kurucusu İshak Masaliyev’in sözlerinden çok kısa bir kesit; mülakat, bu ülkede yaşanmış ve yaşanacak gelişmeleri takip etmek için bir not olarak durmalı. Zira Kırgızistan, 2020 olayları sırasında da yazdığım gibi, arka arkaya turuncu darbelere rağmen solun gücünü az çok korumayı başaran ve sosyal gelişmelerde etkili olan pek az eski Sovyet ülkesinden biridir.
‘Azerbaycan’ın Türkiye’ye yatırımları’
Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikail Cabbarov’un açıklamasına göre 1995’ten beri Azerbaycan’dan Türkiye ekonomisine yapılan yatırımlar 19,9 milyar doları buldu. Bakan, Türkiye’nin Azerbaycan’ın en çok yatırım yaptığı yabancı ülke olduğunu vurguladı.
Bakan, bu yılın başından beri ticaret hacminin de 7,2 milyar dolarla geçen yıldan yüzde 33 daha fazla olduğunu söyledi.
Cabbarov, kurtarılan bölgelerin imarı hakkında konuşurken de Azerbaycan ve Türkiye’nin beş küçük hidroelektrik santrali kurmak için ortak faaliyet yürütmeyi planladıklarını, projelerin hazır olduğunu belirtti.
Bakana göre imar çalışmaları özel yatırımlarla yürütülecek. (Vestnik Kavkaza, 21 Aralık)
‘Rusyalı turistlerin tercih sıralamasında Türkiye başta’
Turoperatörü Let’s Fly (Sletat.ru bünyesinde) idare müdürü Lyubov Voronina, Rusya vatandaşlarının 2023’te en çok Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır’ı tercih ettiğini söyledi. Voronina şöyle dedi:
“Bu yıl rezervasyonlarda ortalama yüzde 27 artış gözlemledik. Bu, bütün zamanların en iyi oranı Turist akınlarının yön değiştirdiğini de gözlemledik. Rusya geçen yıl bizim rezervasyonlarda birinci sıradaydı, bu yıl talep yaklaşık yüzde 12 düştü. Dört lider ülke yerlerini istikrarlı şekilde koruyor: Türkiye, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır. Bunların bazen sadece yerleri değişiyor. Bu yıl Tayland’a talepte büyük artış vardı, Küba’ya talep de arttı. Kimi destinasyonlarda ise talepte düşüş oldu: mesela Dominik Cumhuriyeti. Bu yıl satış derinliği de ortalama 15 gün oldu.”
Rusya’da GSYH’nın yüzde 4’ü turizm endüstrisine gidiyor. Karşılaştırma için: bu oran Fransa’da yüzde 8,5, Çin’de yüzde 11’i aşıyor, İspanya’da neredeyse yüzde 15. Milli proje olarak ilan edilen “Turizm ve misafirlik endüstrisi” 2030 hedeflerini GSYH’nın şimdiki payının iki katına, yüzde 3,7’den 8,2’ye çıkarmak, 800 milyar ruble özel yatırım çekmek, ülke içinde turistik seyahatlerin sayısını yılda 65 milyondan 140 milyona çıkarmak, ayrıca 4 milyon turizm istihdamı yaratmak şeklinde koyuyor. (Y. Nikitina / NSN, 20 Aralık)
‘Ukrayna’nın AB üyelik görüşmeleri ne anlama geliyor?’
… İlk bakışta oylamaya kadar da oylamadan sonra da Kiev’le görüşmelere karşı çıkan Macar lider, başkaları tarafından kendi ilkelerine göre davranmak zorunda bırakılmış biri gibi görünüyor. Kimi batılı medya organlarının haberlerine göre Orbán’ı son anda Almanya şansöliyesi Scholz katılmamaya ikna etti. Orbán toplantıdan ayrılmayı kabul etti; sonuçta 26 ülke görüşmelerin başlaması için oy verdi. Başka bazı kaynaklara göre de kilidi açan, Orbán’ın İtalya başbakanı Meloni ile görüşmeleri oldu. Her ne idiyse, Macaristan başbakanı üzerinde çok güçlü bir baskı olduğu anlaşılıyor. Bu politika da her şeyden önce uzlaşma sanatı. Orbán, herhalükârda Scholz ve Meloni ile bundan sonra da birçok defa anlaşma girişiminde bulunması gerekeceğini ve Ukrayna yüzünden kişisel ilişkileri bozmanın Macaristan için iyi bir yol olmadığını anlıyor. Oylamaya katılmamak Orbán’ın itibarını korumasına izin verdi. Doğru bulmadığı bir karara oy vermedi, ama bu karar AB’nin diğer siyasetçilerine bir tür yekparelik gösterisi yapma fırsatı verdi. …
Orbán, görüşmelerin başlamasından AB üyeliğine uzun bir yol olduğunu çok iyi biliyor. Örneğin Türkiye gibi bir ülke için bu yol onlarca yıla yayılıyor ve hiçbir yere de götürmüyor. Orbán da prosedürle ilgili Macaristan’ın 75 defa daha Ukrayna’nın AB’ye girmesini reddedebileceğini söyledi. …
AB ile üyelik görüşmelerinin başlamasını Ukrayna’nın zaferi saymak mümkün mü? Ukrayna propagandası, özellikle kararın alınmasının ilk saatlerinde bu haberi Ukrayna’nın muazzam zaferi, Ukrayna halkına çektiği acıların ödülü olarak yaymaya koyuldular. Sonra Batı medyasında gazetecilerin ve uzmanların en iyi şartlarda bile Ukrayna’nın AB’ye 2030’dan önce üye olamayacağı yayınları düştü. Ukraynalı propagandistler buna da ülkelerinin 7 yıl sabredebileceğini yazmaya başlayarak cevap verdiler. Sonra Fransa başkanı Macron, AB’nin Ukrayna ile görüşmeleri başlatma kararının sadece siyasi olduğunu ve hukuki bir yanı olmadığını söyledi. Bunun üzerine Ukrayna’dakiler… önemli olanın siyasi irade olduğu, hukuki tarafının önemsiz olduğunu ileri sürmeye başladılar. … (S. Mirkin / EADaily, 18 Aralık)
‘Rusya’da yabancıların çalışabileceği meslekler’
Çalışma Bakanlığı yabancıların Rusya’da çalışabileceği pozisyon ve uzmanlıklar listesini yeniledi. Yabancı nükleer uzmanları, bilişim çalışanları, elektronik mühendisleri ve otomobil üreticileri Rusya’da istihdam edilebilir. Enerji uzmanları, gemi inşaatçılar ve tıp çalışanları da bekleniyor. Devlet ayrıca yabancı kültür ustalarını da davet ediyor. Bugüne kadar yabancıların bu tür pozisyonlarda istihdamına izin verilmiyordu. …
Listede 160 meslek bulunuyor. Bir önceki redaksiyona göre listeye 11 yeni pozisyon ve 16 meslek daha eklenmiş: greyder operatörü, traktör sürücüsü, motor ustası, elektrik ve gaz kaynakçısı, vb. Listeye redaktörlük mesleği de konulmuş.
Bununla birlikte 22 meslek liste dışına çıkarılmış: mihmandar, yönetmen yardımcılığı, sportif envanter hazırlık uzmanı, antrenör, vb. …
Devlet İdarecilik Üniversitesi (GUU) Personel İdaresi Kürsüsü doçenti Yekaterina Kaştanova, yabancı uzmanların en çok Rusya’nın ihracat bağımlılığını azaltmak için yüksek teknolojili sanayinin aktif şekilde inşasının sürdüğü bölgelerinde gerektiğine emin. Bunlar yeni iş ilişkilerinin daha kolay gelişmesine de yardım edeceklerdir.
Şu anda, GUU verilerine göre ülkemizde çalışan kalifiye uzman sayısında başı çeken ülkeler arasında Çin (yabancı çalışan sayısında bölgelerin toplam ihtiyacının yüzde 20’si), Vietnam (yüzde 20), Türkiye (yüzde 17), Hindistan (yüzde 10) öne çıkıyor. Bunları yüzde 4’le Sırbistan, 2’yle Sri Lanka, 2’yle Tayland, 1’le Nepal, 1’le Filipinler ve 1’le Türkmenistan takip ediyor. … (D. Alekseyev / İzvestiya, 20 Aralık)
‘Kırgızistan Komünistleri Partisi’
… Gorbaçov-Yakovlev’in antisosyalist perestroyka yolunun durdurulması yolunda başarısız bir girişimin ardından Kırgızistan Komünist Partisi’nin faaliyetleri 1991’de GKÇP’ye katıldığı şeklinde uyduruk bir bahaneyle Kırgızistan Yüksek Sovyeti kararıyla 31 Ağustos’ta durduruldu, mülklerine el konuldu.
Bu kararı kabul etmeyen komünistler, Lenin Müzesi Frunze şubesi bünyesindeki “Bilimsel Sosyalizmi Savunalım” derneği üyeleri Komünist Partisi’nin yeniden kurulması için bir organizasyon komitesi kurdular. …
Komünist Partisi’nin yeniden doğuşu faaliyetine 1992 yazında Moskova’dan dönen SBKP MK Politbüro eski üyesi, Kırgızistan KP MK birinci sekreteri Absamat Masaliyev de katıldı. Masaliyev partinin kuruluşuna yönelik bütün faaliyetlerin başında bulundu. Masaliyev, hayatının sonuna kadar komünist ideallerine bağlı kaldı; bu anlamda Orta Asya cumhuriyetlerinin komünist partileri yöneticileri arasında tektir. Parti 1992 güzünde Adalet Bakanlığı eski isimle kaydetmeyi reddettiği için Kırgızistan Komünistleri Partisi adıyla yasallaştı. … (Pravda, 22-25 Aralık)
